Yeliz Tunç'un Kaleminden...
Yoga” bir olmak” demektir. Zihin, beden ve ruhun bütünleşmesiyle meydana gelir. Yoganın faydaları hem bedensel hem ruhsaldır.
Beden pratiğini nasıl deneyimliyoruz?
Yoga 8 basamaktan (ashtanga)oluşur. Asana (duruş) bunlardan en çok faydalanacağımız, 8 basamağın tamamını uygulayacağımız ve dansa entegre edeceğimiz basamaktır.
Yogayı dansa aktarmak için “beden tarama tekniği” yapalım. Bir süre sonra bu taramaları dans sırasında çabasız yapabilirsiniz.
- Ayaklar: Binlerce yıl öncesinde toprak ya da kayalık zeminde yürüyen ayaklarımızın fizyolojisi şimdiki zamanla aynı ama bastığımız zeminler pürüzsüz olmaya başladıkça ayak altındaki kaslar yeteri kadar kullanılmadı ve bunun sonucunda düz tabanlık oluşmaya başladı. Asana pratiklerimizde ayak kemerini aktifleştirip alt bacaklardaki myofasyaları esnetip güçlendirerek düşen kemeri yeniden oluşturabiliriz.
Vücudumuzu taşıyan ayakların yanlış basımı omurganın duruşunu bile etkileyerek duruş bozukluğuna sebep olur. Ayakların temel kurulumu çok önemlidir. Çünkü yer çekimi ayaklardan etki etmeye başlar ve ağırlık aşağı doğru dağılmaya başlar. Eğer temel kurulumumuz doğru olmazsa bir takım boşluklar oluşabilir. Parmak köklerinin kullanımı, ayak parmaklarının yeri kavraması, diz-ayak hizalanması ve merkezimizi ayak tabanında hangi noktada hissedeceğimizi tadasana ( dağ) duruşunda bol bol pratik edeceğiz.
- Bacaklar: Yeri iterken kullanılan quadriceps kasları güçlendirip ve duruş bozukluğunun temeli olan hamstrings kasları esnetilerek zemin kullanımı tanımlı hale gelecektir.
- Pelvis: Vücudun en önemli postural kası olan PSOAS kasının dans içinde kullanımı oldukça önemlidir. Kapalı tutuşta lordoz bölgesinde oluşan boşluk PSOAS kası aktifleştirilerek (pelvik tilt) dengeye getirilir. Yoga asanalarında bu kasın güçlenmesi, konsantrik-eksantrik kasılması ve mobilitesi üzerinde durularak aktifleşmesi sağlanır. Böylece defalarca duyduğumuz “merkezinde kalmak, merkezi kullanmak ve taşımak” kavramları daha anlamlı hale gelir.
- Scapula (Kürek kemiği) : Chaturanga duruşuyla kürek kemiklerinin konumu belirlenip ve kürek kemiklerinin arası doldurarak sırt kullanımı aktif hale getirilir ve bu kaslar tanınır. “Sırtını doldur” cümlesinin bedendeki karşılığı dansa taşınmış olur.
Enerjiyi daha çok vermek için göğsün öne doğru itilerek kürek kemiklerinin birbirine yakınlaştırılması partnerle aramızdaki enerjinin saçılıp dağılmasına sebep olur. Partnere sarılırken bu enerjiyi toparlama ve dans içinde kalmasını sağlamak, kürek kemiklerinden uzayarak sarılmayla sağlanır. Yoga tüm bu farkındalıkların oluşmasını sağlar.
Dans sırasında zorlandığımız hareketlerde farkına varmadan bedenin küçülme isteğiyle omuzlar kulaklara yakınlaşır, boynu sıkıştırır. Ya da kapalı tutuşta partnere uzamak için çenenin öne gelmesi omurlara yaklaşık 5 kg yük binmesine sebep olur. Dikkatimizin bol bol bedende olduğu asana pratiklerinde bu anları yakalayabiliriz. Omurganın servikal bölgesindeki kıvrımlara müdahale etmeden esneme ve güçlenmeyle uzamayı pratik edip omuzları kulaklardan sakince uzaklaştırabiliriz.
Yoga bedenin sağ ve sol tarafını dengeler.
Alt üst beden ayrımı tangoda en çok pratiğini yaptığımız ama en çok zorlandığımız duruşlardır. Bu döngüsel enerjinin farkındalığını sayısız burgu pozlarıyla çalıştırmak mümkün. Alt bedenin köklenip üst bedenin aksiyel uzaması aynı zamanda rotasyona giriyor olması zıt çalışan bedeni anlamak için yoga mükemmel bir kılavuz.
Denge: Neredeyse tüm asanalarda bir denge arayışı var. Dengeyi bulup merkezde kalmanız, merkezinizi kullanmayı somut hale getirip dans içinde kullanmanıza yardımcı olacaktır.
Nefes (pranayama) pratiğini nasıl kullanıyoruz?
Sanılanın aksine akrobasi içeren pozlar yoga değildir. Basit hareketlerle çok daha büyük fayda sağlar ve bu hareketlerin hepsi nefesi takip eder. Nefes hareketi takip etmez, hareket nefesi takip eder. Nefes ve bedenin bu akıcılığını mattan pistlere aktarmak mümkün.
Nefesin doğru kullanımı sayesinde (nefes süresi arttırılarak) zihni sakinleştirip odaklanmayı kolaylaştırabiliriz.
Bandhalar vücudun kilit sistemidir. Enerjiyi bir yerde kilitleyerek sushumna (merkez enerji kanalı) üzerinde hareket etmesini sağlar ve enerji yollarını açar. Bandha egzersizi bu enerjiyi tangoda kullanmanıza, ritmin arttığı yerlerde deneyimlemenize olanak sağlar.
Meditasyon hareket içermeyen bir minfulness pratiğidir. Yoga hareket içeren bir mindfulness pratiğidir. Tango, tüm dikkatin bedende ve partnerde olduğu, nefes ve hareketin bütünleştiği ve gözlerin dışarıya kapanıp içeri açılmasıyla tıpkı yogada olduğu gibi bir mindful pratiğidir. Dans içinde odaklanmayı arttırmak için yoga en önemli kaynaktır.
Haftada iki gün yapılacak yoga pratiklerinde ayaktaki pozlar, geriye eğilmeler, öne eğilmeler, kalça açıcılar, burgular, ters duruşlar onarıcı pozlar kullanılıp savasana ile sonlandırılacaktır.
Tango yapmıyorum yine de katılabilir miyim?
- Yoga herkes içindir ve yaşı, cinsiyeti yoktur.
- Yoga sinir sistemini destekleyerek beynin parasempatik bölümünü devreye sokar.
- Bedende sıkılaşma ve incelme, uyku kalitelerinde iyileşme görülür
- Hem vücut hem zihin esnekliği artar
- Stres ve kaygıyı azaltır, stresle baş etmeyi kolaylaştırır
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Odaklanmayı kolaylaştırır
- Otantik varoluşumuza ulaşmamızı sağlar
- Kronik ağrıların azalmasına yardımcı olur
- Yoga özellikle yaşlı yetişkinler için denge kaybı kaynaklı yaralanmalara karşı iyi gelir
Ve bunları yaparken hiçbir destekleyici alete ihtiyaç duymadan sadece beden kontrolünde ve beden limitleri içinde kalarak matın üzerinde birlikte başlayabiliriz.
Tango, partnerle ”bir olmak”, yoga zihin,ruh ve bedenin “bir olması”. Tango ve yoganın birbirini destekleyen pratikler olduğuna inanan herkesi bekliyorum